W dobie szybkiego rozwoju technologii informacyjnych telemedycyna staje się nie tylko nowoczesnym udogodnieniem, ale przede wszystkim koniecznością. Eksperci są zgodni – przyszłość rynku zdrowia nierozerwalnie wiąże się z rozwojem telemedycyny. Ta forma opieki zdrowotnej umożliwia leczenie i konsultacje na odległość, co otwiera nowe możliwości dla pacjentów oraz profesjonalistów medycznych.
Czym jest telemedycyna? Historia i podstawowe fakty
Telemedycyna, rozumiana jako świadczenie usług zdrowotnych przy użyciu technologii informacyjnych i komunikacyjnych, stanowi innowacyjne rozwiązanie w dziedzinie opieki zdrowotnej. Umożliwia ona pacjentom otrzymywanie porad lekarskich bez konieczności fizycznego udania się do placówki medycznej, co jest nieocenione zwłaszcza dla osób mających ograniczoną możliwość poruszania się, takich jak seniorzy czy osoby z niepełnosprawnościami, a także dla mieszkańców terenów słabo skomunikowanych.
Historia telemedycyny sięga dekad wstecz, a jej korzenie można odnaleźć w działaniach podjętych przez Narodową Agencję Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej (NASA) w latach sześćdziesiątych XX wieku. Wówczas to, technologie te zaczęły być wykorzystywane do monitorowania zdrowia astronautów podczas ich misji w przestrzeni kosmicznej. Postęp technologiczny, zwłaszcza rozwój Internetu i narzędzi cyfrowych, przyczynił się do znacznego rozszerzenia możliwości telemedycyny, czyniąc ją dostępną dla szerokiej populacji użytkowników.
W obecnych czasach telemedycyna proponuje bogaty wachlarz usług, w tym konsultacje lekarskie przeprowadzane za pośrednictwem Internetu, wideokonferencje z lekarzami, zdalne monitorowanie parametrów życiowych pacjentów, wystawianie elektronicznych recept po e-konsultacjach jak na Receptomat.pl oraz zaświadczeń o niezdolności do pracy. Do najistotniejszych zalet telemedycyny zalicza się jej powszechną dostępność, oszczędność czasu pacjentów, zmniejszenie wydatków związanych z podróżami do ośrodków medycznych oraz możliwość uzyskania szybkiego kontaktu ze specjalistami z różnych dziedzin medycyny.
Telemedycyna w Polsce i Europie zdaniem ekspertów
Wzrost znaczenia nowoczesnych technologii w sektorze zdrowia jest zjawiskiem, które zyskuje na popularności, co zostało zauważone przez specjalistów z firmy doradczej PwC. W ich raporcie „Pacjent w świecie cyfrowym” zwrócono uwagę, że obecnie prawie sześćdziesiąt procent pacjentów z Europy Środkowo-Wschodniej jest otwartych na korzystanie z usług telemedycznych.
Zgodnie z przeprowadzoną przez PwC analizą, rynek prywatnych usług zdrowotnych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej osiągnął wartość 13,9 miliarda euro. Polska dominuje w tym obszarze z wynikiem 5 miliardów euro, co stanowi trzydzieści sześć procent wartości całego regionu. Czechy z 2 miliardami euro oraz Węgry z 1,6 miliarda euro również zajmują znaczące pozycje w rankingu. Prognozy wskazują na możliwość dalszego wzrostu tych wartości, ponieważ wydatki na prywatną opiekę zdrowotną w regionie zwiększają się rocznie o sześć procent, co jest prawie dwukrotnie szybsze niż wzrost wydatków w sektorze publicznym. Cyfryzacja jest jednym z głównych motorów napędowych tego dynamicznego rozwoju.
Badanie przeprowadzone na potrzeby wspomnianego raportu wykazało, że blisko sześćdziesiąt procent pacjentów zainteresowanych jest wykorzystaniem telemedycyny. Szacuje się, że w najbliższej przyszłości ponad czternaście milionów pacjentów może skorzystać z nowych technologii w procesie leczenia. Wśród usług o największym potencjale wymienia się telekonsultacje, telemonitoring, telediagnostykę oraz telerehabilitację. Zwraca się uwagę, że telekonsultacje notują roczny wzrost na poziomie sto dziesięć procent, co oznacza, że ich liczba w ciągu zaledwie dwunastu miesięcy podwoiła się, osiągając w całej Europie Środkowo-Wschodniej ponad sto dziesięć tysięcy w roku 2015.
Pacjenci najczęściej wyrażają zainteresowanie korzystaniem z porad telemedycznych w zakresie konsultacji internistycznych, co deklaruje ponad pięćdziesiąt procent respondentów. Zainteresowanie dotyczy również porad farmaceutycznych, kardiologicznych i dermatologicznych, które przyciągają niemal czterdziestu procent badanych.
Specjaliści z PwC podkreślają, że rozwój telemedycyny napędzany jest przez szybko rosnący rynek prywatnej ochrony zdrowia, łatwy dostęp do nowoczesnych technologii oraz dążenie do poszukiwania bardziej efektywnych i ekonomicznych metod świadczenia usług zdrowotnych.
W kontekście nowych technologii w ochronie zdrowia warto zwrócić uwagę na rozwinięte urządzenia medyczne przeznaczone do telemedycyny, takie jak stacje domowe z podłączonymi na odległość urządzeniami, w tym wagi, ciśnieniomierze, holtery EKG, zdalne KTG, stetoskopy, analizatory oddechu czy rejestratory medyczne z transmisją online. Ponadto, narzędzia sztucznej inteligencji, takie jak sieci neuronowe, mają potencjał do znaczącego wspierania procesów diagnostycznych i leczniczych, a także do obniżania kosztów. Sztuczna inteligencja może wykorzystywać zgromadzone dane historyczne do diagnozowania nowych przypadków, wspomagając tym samym pracę lekarzy i specjalistów. Narzędzia data-mining, które umożliwiają przekształcanie dostępnych danych w użyteczne informacje, mogą znacząco przyczynić się do poprawy jakości leczenia. Obecnie jednym z wyzwań jest niewystarczające wykorzystanie zgromadzonej bazy danych i wiedzy.
Dlaczego nie warto bać się telemedycyny?
Telemedycyna, będąca nowoczesnym rozwiązaniem w dziedzinie opieki zdrowotnej, często spotyka się z nieufnością, szczególnie wśród tych, którzy nie mieli jeszcze okazji skorzystać z tego rodzaju świadczeń. Zaniepokojenie to zazwyczaj koncentruje się wokół kwestii ochrony informacji osobistych oraz medycznych pacjentów, a także wątpliwości co do efektywności terapii realizowanej na odległość. Należy jednak zaznaczyć, że platformy telemedyczne są konstruowane z najwyższą starannością, mając na uwadze prywatność użytkowników. Informacje są zabezpieczane za pomocą zaawansowanych metod szyfrowania, a dostęp do nich jest ściśle ograniczony i możliwy jedynie dla osób posiadających odpowiednie uprawnienia.
Ponadto, wyniki przeprowadzonych badań naukowych wielokrotnie potwierdziły efektywność telemedycyny w różnorodnych specjalizacjach medycznych, w tym w kardiologii, diabetologii oraz psychiatrii. Telemedycyna oferuje nie tylko możliwość przeprowadzania konsultacji lekarskich i diagnostyki, ale również pozwala na efektywne monitorowanie stanu zdrowia pacjentów na odległość. Jest to aspekt o fundamentalnym znaczeniu dla zapobiegania chorobom oraz zarządzania stanami zdrowotnymi o charakterze przewlekłym.
Telemedycyna prezentuje się jako rozwiązanie bezpieczne, efektywne i szeroko dostępne, co czyni ją istotnym składnikiem przyszłościowego modelu opieki zdrowotnej. W związku z tym nie ma uzasadnionych przesłanek do obaw. Przyjmując postawę otwartości na innowacje i wykorzystując potencjał, jaki niosą ze sobą nowoczesne technologie, mamy możliwość znaczącej poprawy jakości naszego życia oraz stanu zdrowia.
